خدا، شوهر و زن!

خدا، شوهر و زن! موسسه غنایی به دنبال چیست؟

اشتراکات دینی اسلام و مسیحیت بر کسی پوشیده نیست. دو دین بزرگ توحیدی که در عقاید و آموزه هایی چون ایمان به خداوند یکتا، اعتقاد به پیامبران، روز رستاخیز و قیامت، مفهوم بهشت و جهنم و... تا حدود زیادی همسو هستند.

اشتراکات دینی اسلام و مسیحیت بر کسی پوشیده نیست. دو دین بزرگ توحیدی که در عقاید و آموزه هایی چون ایمان به خداوند یکتا، اعتقاد به پیامبران، روز رستاخیز و قیامت، مفهوم بهشت و جهنم و... تا حدود زیادی همسو هستند.

کشور غنا با ترکیب جمعیتی حدود 75 درصد مسیحی و 20 درصد مسلمان (و 5 درصد سایر ادیان)، تجلی مفاهیم مشترک دینی است. به ویژه آنکه اکثریت مردمان این کشور بسیار پایبند به اصول دینی و مناسک مذهبی هستند. گواه این ادعا، مراجعه خیل عظیمی از مسیحیان به کلیسا یا گردهمایی های مذهبی در روزهای شنبه و یکشنبه و مراجعه جمع زیادی از مسلمانان غنا به نماز جمعه و سایر گردهمایی های اسلامی است.

در این میان، نهاد خانواده در میان مسیحیان و مسلمانان غنا جایگاه قدرتمندی دارد. بر همین اساس در سال 2021 و با هدف حفظ حریم خانواده و ارزش های خانوادگی و تحکیم نقش آن، دو حزب اصلی کشور غنا (NPP و NDC)، به اجماع لایحه ای با نام "لایحه ترویج حقوق جنسی انسانی و ارزش های خانوادگی" به مجلس غنا تقدیم کردند. این لایحه با انتقادات گسترده از سوی سازمان های حقوق بشری غربی مواجه شد. چرا که روابط همجنس گرایانه در آن ممنوع و هرگونه تبلیغ یا ترویج آن به دلیل آسیب رساندن به بنیان خانواده جرم انگاری شده بود.

در 12 اوت 2021 (مرداد 1400) کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل از دولت غنا خواستند تا لایحه پیشنهادی ارزش های خانواده را لغو و از تصویب قوانین مشابه خودداری کند. علی رغم تمام این دخالت ها و تلاش ها، این لایحه در تاریخ 28 فوریه 2024 (9 اسفند 1402) پس از سه سال بررسی، با اکثریت آرا تصویب گردید.

حالا و پس از تصویب لایحه ی ارزش های خانواده مدتی است نصب تابلوهای تبلیغاتی خاصی در سطح شهر آکرا پایتخت کشور غنا بسیار جلب توجه می کند. این تابلو با الهام از آیه ی 4:12 کتاب جامعه از عهد عتیق، طنابی را به تصویر می کشد و می گوید: خدا، زن و شوهر.

این طنابِ سه لایه، به آسانی گسسته نمی شود! و سعادت و خوشبختی بشر را در چنگ زدن به این ریسمان و اتحاد در آن می داند.

به نظر می رسد در این تابلوی به ظاهر ساده، مفاهیم عمیقی نهفته است که جای تامل دارد؛

اول اینکه این تابلو توسط یک موسسه غیر انتفاعی مسیحی به نام "تجدید حیات خانواده بین‌المللی"[1]

در سطح شهر به نمایش درآمده است. این موسسه توسط یک کشیش مسیحی به نام کاترین امانوئل اونودووکیت تاسیس و چشم انداز آن بازگرداندن شان و منزلت الهی به خانواده ها و ماموریت آن ایجاد آگاهی درباره ی اهمیت خانواده و نقش خدا در آن است.

این موسسه ارزش های اصلی خود را صداقت، احترام، پاکی و قداست و... معرفی می کند و به خدماتی از جمله: ارائه مشاوره پیش و پس از ازدواج، مشاوره های خانوادگی، راهنمایی والدین و... می پردازد. لذا این پیام کاملا ناشی از باورهای دین مسیحیت و مستخرج از کتاب مقدس آنهاست. [2]

ثانیا به نظر می رسد انتشار این تابلو و استقبال از آن پس از تصویب لایحه ی "ارزش های خانواده" به نوعی پاسخی برخواسته از میل باطنی جامعه غنا به تلاش های غرب برای مقابله با این لایحه وارزش های دینی و سنتی کشور غناست.

اما اولین تصویری که در ذهن هر مسلمانی در هر نقطه جهان با دیدن این تابلو تداعی می شود آیه 103 سوره آل عمران است : "واعتصمو بحبل الله جمیعا". آیه ای که پروردگار در آن می فرماید: "همگی به ریسمان خداوند چنگ بزنید". علی رغم تفاسیر مختلفی که مفسران بزرگ قرآن در خصوص ریسمان ارائه نمودند، یک ویژگی در کلیه تفاسیر یکسان است و آن اینکه خداوند سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت را در چنگ آویختن به ریسمانی می داند که در نهایت به خود خداوند می رسد؛ چه برخی مفسران آن را قرآن بدانند که کلام خداست، چه دین اسلام بدانند که راهیست که خدا به بشر نمایانده و چه مستقیما توحید و همان ذات یگانه خداوند باشد و این دقیقا همان واژه GOD است که در راس ریسمان تابلوی مسیحیان به چشم می خورد.

هرچند آیه 103 سوره آل عمران بر وحدت امت اسلامی تاکید می کند و آیه 4:12 کتاب جامعه از عهد عتیق بیشتر روابط انسانی و بر اساس دیدگاه تفسیری معتبر[3] ، نهاد خانواده را مد نظر قرار دارد، اما نهاد خانواده نقش کلیدی در شکل دهی به جامعه و جامعه نقش حیاتی در پاسداشت نهاد خانواده دارد. بر همین اساس، نصب این تابلوها یک دغدغه و دیدگاه مشترک دینی را در کشور غنا به نمایش گذاشته است.

[1] . FAMILY RENAISSANCE INTRNATIONAL

[2] . https://familyrenaissanceinternational.org

[3] . جان کالوین در تفسیر کتاب جامعه، https://reformedbooksonline.com/commentaries/old-testament-commentaries/commentaries-on-ecclesiastes/

مساجد بلغارستان

مساجد بلغارستان نمادهای هویتی اسلام در بالکان

مساجد بلغارستان نمادهای هویتی اسلام در بالکان

بلغارستان با وجود اینکه اکثریت جمعیت آن مسیحی هستند، میزبان چندین مسجد معروف و تاریخی است که نشان‌دهنده‌ی حضور طولانی مدت مسلمانان در این کشور به ویژه در دوران امپراتوری عثمانی است. در این مقاله چند مورد از مساجد معروف بلغارستان آورده شده است: مسجد بایازید دوم (مسجد قدیمی) در پلوودیو این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد بلغارستان و از مهم‌ترین یادگارهای دوره‌ی عثمانی در این کشور است. مسجد بایازید دوم در شهر پلوودیو واقع شده و به‌طور رسمی در سال 1364 میلادی ساخته شد. این مسجد دارای معماری بسیار زیبا و فضای تاریخی است. مسجد بانیا باشی (Banya Bashi) در صوفیه این مسجد در پایتخت بلغارستان، صوفیه، قرار دارد و یکی از مهم‌ترین مساجد این کشور است. بانیا باشی در قرن شانزدهم توسط معمار مشهور عثمانی، معمار سنان، ساخته شد. این مسجد همچنان فعال است و یکی از معدود مساجد باقی‌مانده از دوران عثمانی در صوفیه است. مسجد تومبول (Tombul Mosque) در شومن

مساجد بلغارستان نمادهای هویتی اسلام در بالکان

بلغارستان با وجود اینکه اکثریت جمعیت آن مسیحی هستند، میزبان چندین مسجد معروف و تاریخی است که نشان‌دهنده‌ی حضور طولانی مدت مسلمانان در این کشور به ویژه در دوران امپراتوری عثمانی است. در این مقاله چند مورد از مساجد معروف بلغارستان آورده شده است:

1. مسجد بایازید دوم (مسجد قدیمی) در پلوودیو

این مسجد یکی از قدیمی‌ترین مساجد بلغارستان و از مهم‌ترین یادگارهای دوره‌ی عثمانی در این کشور است. مسجد بایازید دوم در شهر پلوودیو واقع شده و به‌طور رسمی در سال 1364 میلادی ساخته شد. این مسجد دارای معماری بسیار زیبا و فضای تاریخی است.

1. مسجد بانیا باشی (Banya Bashi) در صوفیه

این مسجد در پایتخت بلغارستان، صوفیه، قرار دارد و یکی از مهم‌ترین مساجد این کشور است. بانیا باشی در قرن شانزدهم توسط معمار مشهور عثمانی، معمار سنان، ساخته شد. این مسجد همچنان فعال است و یکی از معدود مساجد باقی‌مانده از دوران عثمانی در صوفیه است.

1. مسجد تومبول (Tombul Mosque) در شومن

مسجد تومبول بزرگ‌ترین مسجد در بلغارستان و دومین مسجد بزرگ در شبه‌جزیره بالکان است. این مسجد در قرن هجدهم ساخته شده و به دلیل طراحی زیبا و معماری منحصر به فرد آن، یکی از جاذبه‌های گردشگری شومن به شمار می‌رود.

1. مسجد کادی سید علی (Kadı Seyfullah Efendi Mosque) در گوتسه دلچف

این مسجد نیز به دوران عثمانی برمی‌گردد و در شهر کوچک گوتسه دلچف واقع شده است. معماری این مسجد ترکیبی از سنت‌های اسلامی و معماری محلی است.

این مساجد از لحاظ تاریخی و فرهنگی اهمیت بسیاری دارند و بخش مهمی از تاریخ و میراث مسلمانان در بلغارستان را به نمایش می‌گذارند.

در بلغارستان، علاوه بر مساجد مشهور ذکر شده، مساجد دیگری نیز وجود دارند که نشان از حضور و تاثیر تمدن اسلامی و امپراتوری عثمانی در این کشور دارند. در ادامه فهرستی از مساجد دیگر که از اهمیت تاریخی و فرهنگی برخوردارند را ارائه می‌دهم:

1. مسجد اسماعیل آقا (Ismail Aga Mosque) در گوتسه دلچف

این مسجد در دوره عثمانی در شهر گوتسه دلچف ساخته شده است. اگرچه امروزه این مسجد به دلیل تغییرات فرهنگی و تاریخی، مانند بسیاری از مساجد دیگر در مناطق مختلف بالکان، کاربری اصلی خود را از دست داده است، اما همچنان یکی از بناهای مهم اسلامی این منطقه به شمار می‌رود.

1. مسجد عثمان پازوان‌اوغلو (Osman Pazvantoğlu Mosque) در ویدین

این مسجد در شهر ویدین، نزدیک به مرز رومانی، قرار دارد. عثمان پازوان‌اوغلو، یکی از فرماندهان معروف عثمانی، این مسجد را در قرن هجدهم ساخت. مسجد ویدین با گنبدی بدون مناره، یکی از نمادهای مهم دوره عثمانی در این منطقه است.

1. مسجد عبدالغنی در پازارجیک

مسجد عبدالغنی یکی دیگر از مساجد عثمانی در بلغارستان است که در شهر پازارجیک قرار دارد. این مسجد با معماری خاص خود از دیگر بناهای تاریخی این شهر متمایز است.

1. مسجد مراد بیگ در کوستندیل

این مسجد در شهر کوستندیل و در قرن پانزدهم توسط مراد بیگ، یکی از مقامات عالی‌رتبه عثمانی، ساخته شده است. اگرچه مسجد مراد بیگ به مرور زمان تخریب‌هایی را تجربه کرده، اما همچنان یک بنای تاریخی و فرهنگی ارزشمند در بلغارستان به شمار می‌رود.

1. مسجد ینی در هاسکوفو

مسجد ینی در شهر هاسکوفو واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین مساجد این منطقه است که در دوره عثمانی ساخته شده است. معماری این مسجد بسیار زیبا و گواهی بر هنر و تمدن اسلامی در این منطقه می‌باشد.

1. مسجد کادی در کاکارجیک

(Kakarechik)
این مسجد نیز از دیگر آثار به جا مانده از دوران عثمانی در بلغارستان است. اگرچه این بنا در حال حاضر به طور کامل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، اما همچنان از بناهای تاریخی و نمادهای اسلامی در این کشور محسوب می‌شود.

1. مسجد کوچک تکیه (Tekke Mosque) در سلیون

این مسجد در شهر سلیون قرار دارد و به خاطر اندازه کوچکش به مسجد کوچک معروف شده است. این مسجد نیز به دوران عثمانی باز می‌گردد و به عنوان یکی از مکان‌های مذهبی در منطقه شناخته می‌شود.

1. مسجد عزت در کاردزالی

مسجد عزت یکی از مساجد فعال در منطقه کاردزالی است که جمعیت قابل توجهی از مسلمانان ترک‌تبار در آنجا زندگی می‌کنند. این مسجد مکانی برای تجمع مسلمانان و انجام مراسم‌های دینی در این منطقه به شمار می‌رود.

1. مسجد احمد بیگ در رازیگراد

این مسجد در شهر رازیگراد واقع شده و یکی دیگر از مساجد تاریخی دوران عثمانی است. معماری منحصر به فرد آن بازتاب‌دهنده هنر معماری عثمانی در بالکان است.

این مساجد نه تنها اهمیت مذهبی دارند، بلکه به عنوان آثار تاریخی و معماری، بازتابی از دوران حضور امپراتوری عثمانی در بلغارستان و ارتباط فرهنگی و دینی این کشور با دنیای اسلام هستند. با توجه به تغییرات فرهنگی و اجتماعی، بسیاری از این مساجد تبدیل به موزه‌ها یا آثار تاریخی شده‌اند، اما همچنان نمادهای مهمی از تاریخ چندفرهنگی بلغارستان به شمار می‌روند.